A -
B -
C -
D -
E -
F -
G -
H -
I -
J -
K -
L -
M -
N -
O -
P -
Q -
R -
S -
T -
U -
V
a, ab, abs ...................................................................…. de, par
abavus...............................................…....................….. 2e arrière-grand-père
abbatialis, e , abbatia, abbattissa ................................. de l'abbé, abbaye, abbesse
abluo, abluere, ablui, ablutus ......................................... baptiser
absens, absentis .................................................……. absent
absentia, in absentia, aberant, aberat ......................... en l'absence de
absolutio, ionis……....................................................... absolution
absque .......................................................................... sans
abstersus, a, um ........................................................... baptisé
absum, abesse, afui ..................................................... être absent
ac, atque ……. .. ........................................................... et même
a.c = anno currenti ........................................................ annèe en cours
acatholicus, a, um …................................................... acatholique, non catholique
acquiesco, acquiescere, acquievi, acquietum ............. décéder
actum, i acta, actorum ......................…...................… acte,registre
actus, a, um ................................................…….......… enregistré
ad ………………………………….........…….........…. vers, près de
a.d = anno dicti ............................................................. dans la dite année
A.D = Anno Domini ...................................................... dans l'année du Seigneur
Aderant ......................................................................... être présent
adinde ....................................................…..…........….. ci-après
adolescens, tis ..........….............................................…. jeune-homme, jeune-personne
adsum, adesse, adfuit, aderat, adstabat ....................... être présent
adulter, eri .....................................…........................…. homme adultère
adultera, ae ..............................................................….. femme adultère
advena ........................................................................... étranger
advenio, advenire, adveni, adventum ....................... venir à
aedes, aedium ................................................................ maison, foyer
affines, affinium ............................................................ légitime, légal
aetas, aetatis …............................................................. âge, vie
affirmo, affirmare, affirmavi, affirmatum .................... confirmer, affirmer
afuerunt ......................................................................... absent
agnatus .......................................................................... côté paternel
agnosco, agnoscere, agnovi, agnitum .......................... reconnaître ,approuver
ago, agere, egi, actum .................................................. faire, réaliser
ait, aiunt, adjebat, ......................................................... il affirme, ils affirment
alibi ............................................................…….......... ailleurs
alienigena ..................................................................... étranger
allego, allegare, allegavi, allegatum .......................... prétendre
alter, era, erum ............................................................. autre
altera die ........................................................................ le lendemain
ambo, ae, o………......................................................... les deux
amita, ae, ................................................................... tante (paternelle)
amita magna ………………..................................…… grand-tante (paternelle)
annus, i, …………………..................…….......… an, m. et année, f.
ante .......................................................................... avant
antehac ......…….......................................................... avant ce temps
antelucanus, a, um ……................................................ avant l'aube
antequam ………........................................................... avant
apographon ................................................................... copie
apud …………………………………….........………. près de
archiepiscopus, i
..………………….............………. archevêque
ass, assistens ............................................................... assistant
asseruit, asseruerunt ................................................... affirmer
augustus ....................................................................... août
aut ou autem ....…….................................................. cependant
ava, ae …...................................................................... grand-mère
avi, avorum ..……...................................................... grands parents
avunculus, i ……..........…...............………................. oncle (maternel)
avunculus magnus ………............................….....…… grand-oncle (maternel)
avus, i , proavus
........…............................................… grand-père, arrière-grand-père
bannum, i ….................................................................. proclamation des bans
baptisma, atis, baptismus, i . ….…………........……...baptême
bapt, baptiz, baptizatus, baptizata .............................. baptisé(e)
baptizo, baptizare, baptizavi, baptizatum ................ baptiser
beatus, a, um , beatae memoriae, bm ....................... béni, décédé
bellum, i ..................................................................... guerre
bene ...................................................................... bien
benedico, benedicere, benedixi,
benedictum .............. consacrer, bénir
benedictio, ionis ........................................................ consécration
burgensis, is, burgimaster ............................................ bourgeois, maire
C

caelebs, caelibis……..................................................... célibataire
calendae, arum ….......................................…............... calendes (calendrier romain)
capellanus, i … .............................................................. aumônier
celebare (nuptia celebare) .......................................... célébrer un mariage
ceteri, ae, a .. …. ........................................................... autres
circa . .. ......................................................................... environ
circiter ………............................................................... environ, près de
civis, cives, civium ....................................................... citoyen
civitas, atis…................................................................. ville
clericus, i……................................................................ secrétaire
coemeterium, i ........................................................... cimetière
cognatus ....................................................................... en parenté par le sang
comitatus .................................................................... comité
commater, commatris ................................................ marraine
commorans, tis ....................................................... habitant à
commorantes, tium ............................................. habitants à
comparuit, comparuerunt,comparebant ...................... ont comparu
compater, compatris ................................................. parrain
comperio,comperire,comperi, compertum …....……… découvrir,apprendre
conjux, coniugis . coniuges ….................................. l'époux, les époux
conj:, conjm, conjugatus, a, um ............................. marié
conjugata, ae ............................................................. l'épouse
conjugatus, i ............................................................. époux
consensus, us …........................................................... consentement
consobrinus, i , consobrina, ae ......................……… cousin, cousine
contendo, contendere, contendi, contentum ............... affirmer, demander
contractus ................................................................ contrat, accord
contrahens, tis ...................................................... nouveau marié, nouvelle mariée
copulo, copulare, copulatum, copulans ........................ unir par les liens
coram ................................................................... en présence de
cras ......................................................................... demain
cujus ............................................................................... celui, de celui
cum ........................................................................ avec, quand, depuis
curatus, i .................................................................. vicaire
D

d. = dictus ........................................................... déjà nommé
DD = domino domino ......................................... maître, seigneur
decembris ............................................................ décembre
decessit ................................................................ est décédé(e)
decessus ........................................................... mort
defuntus, a, um ............................................. décédé
degens .................................................................. habitant
didymi ................................................................... jumeaux
dies, diei , altera die .................................... jour, le lendemain
dietarius ............................................................... journalier
discedo, discedere, discessi,dissessum ............ mourir
dnus = dominus ................................................... seigneur
do, dare, dedi, datum .......................................... donner, octroyer
dominus, i ..................................................... maître, seigneur
domus ............................................................. maison, foyer
donec ........................................................... jusqu'à ce que
dud = dumviveret ................................................ de son vivant
dum .............................................................. pendant, jusqu'à ce que
E

e, ex .............................................................. de, en dehors de
é = est ................................................................... est, a été
edidit, animam, efflavit animam, egit enimam ....rendre l'âme, décédé
eger,egra, egrum, egrans, egrantis ............. malade
ejusdem, eiusdem ............................................... du même
eo, ire, ii, itum ..................................................... aller
eod, eodem, eodern anno (mense, die) ...…...… identique, le même
etiam………......................................................... encore, ainsi
ex ....................................................................... de
expresse ………................................................... entièrement
extra ……............................................................. en dehors, à côté
extremus, a, um ................................................... dernier
F

f., fs = filia ou filius ............................................. fille ou fils
f.nat, fa.nat .......................................................... fils ou fille naturel
fa = filia ............................................................... fille
facio, facere, feci, factum ................................... faire
februarius ............................................................ février
fere (adv) ............................................................. presque
fil: (= filius, filia) ................................................. fils ou fille
filia, ae , filiae, rum ……… ................................. fille, filles
filiola, ae …........................................................... petite fille
filiolus, i ……........................................................ petit fils
filius, i , filii ..…………...................................... le fils, les fils
firmo, firmare, firmavi, firmatum ..................... affirmer,confirmer
frater, tris …......................................................... frère
fratria ...............…………………....................... belle-soeur
fuere, fuerunt ...................................................... ils étaient
G

geminae, arum ……............................................. filles jumelles
gemini, orum ………............................................ fils jumeaux
geminus, a, um ……............................................. jumeau, jumelle
gener, eri .............................................................. gendre
genitor, genitrix ..….............................................père, mère
germania, ae, …................................................... Allemagne
germanus, i ,m....................................... .............. Allemand
gero, gerere, gessi, gessum ............................... agir
gigno, gignere, genui, genitum ........................... être né
glos ...................................................................... belle-soeur
H

habeo, habere, habui, habitum ............................ avoir
habito, habitare, habitavi, habitatum .............
habiter
Hadrianus ……………………………...……….
Adrien
Heri ……............................................................... hier
hesterna die ......................................................... avant-hier
hic, haec, hoc ………............................................ ceci, cela
hodie , hodiernus ....………................................ aujourd'hui
hora, ae ……........................................................ heure
hujas, atis ………................................................. ceci, ici
humatus, a, um ………......................................... enterré
I

iam (adv) ............................................................. déjà, maintenant
ibi …….............................................................. là
idcirco ......................................................... par conséquent
idem, eadem ........................................................ le même
ideo ................................................................ par conséquent
ignotus, a, um ............................................. inconnu
ille, illa, illud ........................................................ cela
illeg:, illegit:, illegitimus, a, um ................ illégitime
in .................................................................... dans
in domo ................................................................ à la maison
incognitus ............................................................ inconnu
incola, ae ........................................................ habitant
infans, infantis ............................................. enfant
infrascriptus, a, um .................................... soussigné
innuptus ............................................................... célibataire
inter ..................................................................... entre
intra .............................................................. dans, à l'intérieur de
intro, intrare, intravi, intratum ........................... enregistrer
intronixo, intronizare, intronizavi, zatum ......... marier
ipse, ipsa, ipsum ……………………..……… soi-même
is, ae, id …………….......................................... ce, cela, il,elle,ils
iste, ista, istud …………….................................. cela
item ............................................................ ainsi, comme
J

Joannes .............................................................. Jean
jaminde ................................................................ immédiatement
januarius .............................................................. janvier
julius .................................................................... juillet
junius ................................................................... juin
juvenes ......................................................... jeunes gens
juvenis ............................................................. jeune homme
juxta ........................................................... près, à côté de
K

L

lautus, a, um ................................................. baptisé
legitimi conjuges .............………….................... mariés légitimement
leg:, legit:, legitimus, a, um ...................…… légitime
levir .................................…………...……....…. beau-frère
liber = solutus ................................................. célibataire
liber, era, erum .............................................. libre
ligatus, a, um ................................................. marié
M

M: ........................................................................ Maria
maius ................................................................... mai
majorenis, e ……................................................. majeur
mane ........................................................…….. le matin
maneo, manere, mansi, mansum ........................ rester, demeurer
marita, ae ........................................................... épouse
maritatio, ionis ................................................. mariage
marito, maritare, maritavi, maritatum ............... marier
maritus, i ......................................................... époux
martius ................................................................ mars
mater, matris ….................................................... mère
maternus, a, um ……………………….............. maternel, elle
matertera, ae, ……………………..............…... tante (maternelle)
matertera magna …………….....................…… grand-tante maternelle
matrimonialis, e ……......................................... matrimonial
matrimonium, i ..….............................................. mariage
matrina, ae …....................................................... marraine
matutinus, a, um ………....................................... le matin
mensis ….............................................................. mois
meridianus, a, um , meridis, meridiei ....……... à midi
minorennis, e .........………................................... mineur
mixtus, a, um ……................................................ mixte
modo .................................................................... maintenant
more novo ........................................................... calendrier grégorien
more vetere ........................................................ calendrier julien
morior, mori, mortuus sum ................................ mourir
mortuus, a, um…….............................................. mort
multus, a, um , multum ......…………............... nombreux
nonem nescio ...................................................... dont on ne sait pas le nom
naturalis, e …….................................................. naturel, illégitime
natus, a, um , nata, ae , natus, i ………..........… né,
née (fille), né (garçon)
necnon ……......................................................... et aussi
neosponsus, i , neosponsa, ae …….................... nouvellement marié
nepos, nepotis …….............................................. petit-fils, neveu
neptis …................................................................ petite fille,nièce
neto, nectere, nexi, nexum in matrimonio ...….. lier par le mariage
nomen, inis …....................................................... nom
nomine, noe ......................................................... par, avec, au nom de
nothus, a, um ……................................................ connu, familier
novembris ............................................................ novembre
noverca, novercus ............................................... belle-mère, beau-père
nox, noctis , nocte .....…….................................. nuit, la nuit
nubo, nubere, nupsi, nuptum ............................ épouser
nudius tertius ...................................................... avant-veille
nullus, a, um …… ................................................ personne, aucun
nullo dissentiente ............................................... nulle opposition
nunc temporis ...................................................... maintenant
nuper
………........................................................ tardivement
nuptiae, arum ……............................................... noces
ob ……….............................................................. avant
obeo, obire, obii, obitum ..................................... décéder
obitus ……............................................................ décès
obstetrix, cis ........................................................ sage-femme
octobris ............................................................... octobre
origo, inis ........................................................ naissance, origine
oriundus, a, um .......................................... originaire de, né à
ortus ................................................................ originaire, né à
paelex, paelicis ................................................... mère illégitime
parens, tis , parentes, ium ............................. parent, parents
parochia, ae , parochialis, e . .…................… paroisse, paroissial
parochianus, i .................................................. paroissien
parsona, ae , pastor, oris ……........................ pasteur, prêtre
partus .................................................................. naissance
pater, patris , paternalis, e ………..................... père, paternel
patrina, ae ......................................................... marraine
patrini, orum ……................................................. parrain et marraine
patrinus, i ……..................................................... parrain
patruus magnus ……………….....................….. grand-oncle (paternel)
peperit .................................................................. enfanta
peregrinus, a; um ......................................... étranger
pereo, perire, perii, peritum ............................... mourir
plutus, a, um …..................................................... baptisé
pomeridianus, a, um …….................................. dans l'après midi
post …….............................................................. après
postridie ……...................................................... le lendemain
prae .. ….. ........................................................... avant
praedefunctus, a, um …....................................
précédemment décédé
praehabitus, a, um ……...................................... présenté, montré
praenominatus, a, um …..................................... prénommé
praesens, tis ……............................................... être présent
pbtr. = presbiter ................................................ prêtre
qando ............................……............................... quand
queo, quivi ........................................................... pouvoir
qui, quae, quod .................................................... qui, quoi
quiesco, quiescere, quivi, quietum ..................... cesser, mourir
regeneratus ......................................................... baptisé
relinquo, relinquere, reliqui, relictum .............. abandonner
renatus spirituali aqua ........................................ baptisé
renatus, a, um …….............................................. baptisé, renaître
S = sanctus , sancta ……..............……............... saint, sainte
sacellum, i ....................……............................... chapelle
sacer, cra, crum ..............……….......................... saint
scorta ................................................................... mère illégitime
sepelio, sepelire, sepelivi, sepultum .................. enterrer
Septembris .......................................................... septembre
sepultus, a, um ................……............................. enterré
sequenti die ......................................................... le lendemain
seu, sive .............................................................. ou, ou si
sexus .................................……........................... sexe
sine ...................................................................... sans
sisto, sistere, stiti, steti, statum ......................... représenter
solutus, a, um ……............................................... célibataire
soror, oris .…...................................................... soeur
sponsa, ae .........…….......................................... épouse
sponsale, is …….................................................. fiançailles
sponsalia, ium ...........………............................... bans du mariage
sponsalis, e ..........……….................................... fiançailles
sponso, sponsare, sponsavi, sponsatum ........... se marier
sponsus, i ……...................................................... époux
spurius, a, um ...........………................................ illégitime
sub, subadituus ................................................... adjoint
subire, matrimonium subire ................................ se marier
subito ....................……….................................... soudainement
subscripto, scribere, scripsi, scribtum
............. soussigner
subsigno, signare, signavi, signatum .............. soussigner
sum, esse, fui ...................................................... être
superstes, stitis ……........................................... survivant
supervivo, supervivere, supervixi .................... survivre
supra ................................................................... avant
susceptor, oris ……............................................. parrain ou marraine
tempus, temporis …............................................. temps
teneo, tenere, tenui, tentum ............................. avoir, agir en tant que parrain
ultimo .................................................................. dernier
urbs, urbis …....................................................... cité, ville
uterque, utraque, utrumque, …………….......... chacun des deux, les deux
V

vespere , vespertinus, a, um …….….......…...... dans la soirée
vicanus ................................................................ village
vicarius, i ……...................................................... vicaire
vice, vicem, vices ……......................................... à la place de
vicibus .................................................................. village, cité
vicus, i …….......................................................... village
vid, videlicet ........................................................ c'est à dire
video, videre, vidi, visum ................................... voir, témoigner
vidua, ae ............................................................ veuve
viduus, i ........................................…................ veuf
vir, viri ............................................................. mari, époux
virgo, inis ......................................................... fille célibataire
vita, ae ................................................................. vie
vivo, vivere, vixi, victurus ................................... vivre