[Retour "Histoires locales"] [Vers "Bas de page"] [Retour "Accueil"]
LEXIQUE DE MOTS LATIN
UTILE  POUR LA GÉNÉALOGIE

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L -
M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V

A

a, ab, abs ...................................................................…. de, par
abavus...............................................…....................….. 2e arrière-grand-père
abbatialis, e , abbatia, abbattissa  ................................. de l'abbé, abbaye, abbesse
abluo, abluere, ablui, ablutus ......................................... baptiser
absens, absentis   .................................................……. absent
absentia, in absentia, aberant, aberat .........................  en l'absence de
absolutio, ionis……....................................................... absolution
absque  .......................................................................... sans
abstersus, a, um  ........................................................... baptisé
absum, abesse, afui  ..................................................... être absent
ac, atque ……. .. ........................................................... et même
a.c = anno currenti ........................................................ annèe en cours
acatholicus, a, um …...................................................   acatholique, non catholique
acquiesco, acquiescere, acquievi, acquietum  ............. décéder
actum, i  acta, actorum  ......................…...................… acte,registre
actus, a, um ................................................…….......… enregistré
ad ………………………………….........…….........…. vers, près de
a.d = anno dicti  ............................................................. dans la dite année
A.D = Anno Domini  ...................................................... dans l'année du Seigneur
Aderant  ......................................................................... être présent
adinde ....................................................…..…........….. ci-après
adolescens, tis ..........….............................................…. jeune-homme, jeune-personne
adsum, adesse, adfuit, aderat, adstabat ....................... être présent
adulter, eri .....................................…........................…. homme adultère
adultera, ae ..............................................................….. femme adultère
advena ........................................................................... étranger
advenio, advenire, adveni, adventum  .......................    venir à
aedes, aedium ................................................................ maison, foyer
affines, affinium  ............................................................ légitime, légal
aetas, aetatis …............................................................. âge, vie
affirmo, affirmare, affirmavi, affirmatum  .................... confirmer, affirmer
afuerunt ......................................................................... absent
agnatus .......................................................................... côté paternel
agnosco, agnoscere, agnovi, agnitum  .......................... reconnaître ,approuver
ago, agere, egi, actum  .................................................. faire, réaliser
ait, aiunt, adjebat,  ......................................................... il affirme, ils affirment
alibi   ............................................................…….......... ailleurs
alienigena  ..................................................................... étranger
allego, allegare, allegavi, allegatum  ..........................  prétendre
alter, era, erum ............................................................. autre
altera die ........................................................................ le lendemain
ambo, ae, o………......................................................... les deux
amita, ae,     ................................................................... tante (paternelle)
amita magna ………………..................................…… grand-tante (paternelle)
annus, i,       …………………..................…….......…  an, m. et année, f.
ante      .......................................................................... avant
antehac   ......…….......................................................... avant ce temps
antelucanus, a, um ……................................................ avant l'aube
antequam ………........................................................... avant
apographon  ................................................................... copie
apud …………………………………….........……….  près de
archiepiscopus, i   ..………………….............……….  archevêque
ass, assistens  ............................................................... assistant
asseruit, asseruerunt  ................................................... affirmer
augustus  ....................................................................... août
aut ou autem    ....…….................................................. cependant
ava, ae  …...................................................................... grand-mère
avi, avorum    ..……...................................................... grands parents
avunculus, i  ……..........…...............………................. oncle (maternel)
avunculus magnus ………............................….....…… grand-oncle (maternel)
avus, i , proavus ........…............................................… grand-père, arrière-grand-père

 

B  


bannum, i  ….................................................................. proclamation des bans
baptisma, atis, baptismus, i  . ….…………........……...baptême
bapt, baptiz, baptizatus, baptizata  ..............................  baptisé(e)
baptizo, baptizare, baptizavi, baptizatum  ................     baptiser
beatus, a, um , beatae memoriae, bm  .......................   béni, décédé
bellum, i     ..................................................................... guerre
bene          ...................................................................... bien
benedico, benedicere, benedixi, benedictum  .............. consacrer, bénir
benedictio, ionis    ........................................................  consécration
burgensis, is, burgimaster ............................................ bourgeois, maire

 

C  

 

caelebs, caelibis……..................................................... célibataire
calendae, arum ….......................................…............... calendes (calendrier romain)
capellanus, i … .............................................................. aumônier
celebare (nuptia celebare) ..........................................   célébrer un mariage
ceteri, ae, a .. …. ........................................................... autres
circa . .. .........................................................................  environ
circiter ………............................................................... environ, près de
civis, cives, civium  ....................................................... citoyen
civitas, atis…................................................................. ville
clericus, i……................................................................ secrétaire
coemeterium, i    ...........................................................  cimetière
cognatus  ....................................................................... en parenté par le sang
comitatus    .................................................................... comité
commater, commatris    ................................................ marraine
commorans, tis       .......................................................  habitant à
commorantes, tium      .............................................       habitants à
comparuit, comparuerunt,comparebant ......................  ont comparu
compater, compatris     .................................................  parrain
comperio,comperire,comperi, compertum …....……… découvrir,apprendre
conjux, coniugis  . coniuges     …..................................  l'époux, les époux
conj:, conjm, conjugatus, a, um     .............................     marié
conjugata, ae     ............................................................. l'épouse
conjugatus, i     .............................................................  époux
consensus, us  …........................................................... consentement
consobrinus, i   , consobrina, ae    ......................……… cousin, cousine
contendo, contendere, contendi, contentum  ............... affirmer, demander
contractus      ................................................................  contrat, accord
contrahens, tis        ......................................................   nouveau marié, nouvelle mariée
copulo, copulare, copulatum, copulans ........................  unir par les liens
coram         ...................................................................   en présence de
cras        ......................................................................... demain
cujus ............................................................................... celui, de celui
cum   ........................................................................       avec, quand, depuis
curatus, i    ..................................................................    vicaire

 

D  

 

d. = dictus  ........................................................... déjà nommé
DD = domino domino  ......................................... maître, seigneur
decembris  ............................................................ décembre
decessit ................................................................ est décédé(e)
decessus     ........................................................... mort
defuntus, a, um     .............................................    décédé
degens .................................................................. habitant
didymi  ................................................................... jumeaux
dies, diei , altera die  ....................................         jour, le lendemain
dietarius  ............................................................... journalier
discedo, discedere, discessi,dissessum  ............   mourir
dnus = dominus  ................................................... seigneur
do, dare, dedi, datum  .......................................... donner, octroyer
dominus, i      .....................................................    maître, seigneur
domus       ............................................................. maison,  foyer
donec         ...........................................................  jusqu'à ce que
dud = dumviveret  ................................................ de son vivant
dum          .............................................................. pendant, jusqu'à ce que

 

E  

 

e, ex        ..............................................................  de, en dehors de
é = est ................................................................... est, a été
edidit, animam, efflavit animam, egit enimam  ....rendre l'âme, décédé
eger,egra, egrum, egrans, egrantis     .............     malade
ejusdem, eiusdem  ............................................... du même
eo, ire, ii, itum  ..................................................... aller
eod, eodem, eodern anno (mense, die) ...…...…  identique, le même
etiam………......................................................... encore, ainsi
ex   .......................................................................  de
expresse ………................................................... entièrement
extra ……............................................................. en dehors, à côté
extremus, a, um ................................................... dernier

 

F  

 

f., fs = filia ou filius  ............................................. fille ou fils
f.nat, fa.nat  .......................................................... fils ou fille naturel
fa = filia  ............................................................... fille
facio, facere, feci, factum  ................................... faire
februarius  ............................................................ février
fere (adv)  ............................................................. presque
fil: (= filius, filia)  ................................................. fils ou fille
filia, ae , filiae, rum ……… ................................. fille, filles
filiola, ae …........................................................... petite fille
filiolus, i ……........................................................ petit fils
filius, i , filii  ..…………......................................   le fils, les fils
firmo, firmare, firmavi, firmatum  .....................   affirmer,confirmer
frater, tris …......................................................... frère
fratria  ...............…………………....................... belle-soeur
fuere, fuerunt  ...................................................... ils étaient

 

G  

 

geminae, arum ……............................................. filles jumelles
gemini, orum ………............................................ fils jumeaux
geminus, a, um ……............................................. jumeau, jumelle
gener, eri .............................................................. gendre
genitor, genitrix  ..….............................................père, mère
germania, ae, …................................................... Allemagne
germanus, i ,m....................................... .............. Allemand
gero, gerere, gessi, gessum  ............................... agir
gigno, gignere, genui, genitum  ........................... être né
glos  ...................................................................... belle-soeur

 

H  

 

habeo, habere, habui, habitum  ............................ avoir
habito, habitare, habitavi, habitatum  .............      habiter
Hadrianus ……………………………...……….  Adrien

Heri ……............................................................... hier
hesterna die  ......................................................... avant-hier
hic, haec, hoc ………............................................ ceci, cela
hodie , hodiernus  ....………................................ aujourd'hui
hora, ae ……........................................................ heure
hujas, atis ………................................................. ceci, ici
humatus, a, um ………......................................... enterré

 

I  

 

iam (adv)  ............................................................. déjà, maintenant
ibi ……..............................................................     là
idcirco        .........................................................    par conséquent
idem, eadem  ........................................................ le même
ideo        ................................................................ par conséquent
ignotus, a, um         .............................................   inconnu
ille, illa, illud  ........................................................ cela
illeg:, illegit:, illegitimus, a, um    ................         illégitime
in     ....................................................................    dans
in domo  ................................................................ à la maison
incognitus  ............................................................ inconnu
incola, ae      ........................................................  habitant
infans, infantis       .............................................   enfant
infrascriptus, a, um      ....................................      soussigné
innuptus  ............................................................... célibataire
inter  ..................................................................... entre
intra        ..............................................................  dans, à l'intérieur de
intro, intrare, intravi, intratum  ........................... enregistrer
intronixo, intronizare, intronizavi, zatum  .........    marier
ipse, ipsa, ipsum     ……………………..……… soi-même
is, ae, id ……………..........................................   ce, cela, il,elle,ils
iste, ista, istud …………….................................. cela
item           ............................................................ ainsi, comme

 

J  

 

Joannes  ..............................................................  Jean
jaminde  ................................................................ immédiatement
januarius  .............................................................. janvier
julius  .................................................................... juillet
junius  ................................................................... juin
juvenes         ......................................................... jeunes gens
juvenis    .............................................................   jeune homme
juxta           ........................................................... près, à côté de

 

K  

 

 

L  

 

lautus, a, um       .................................................   baptisé
legitimi conjuges  .............………….................... mariés légitimement
leg:, legit:, legitimus, a, um     ...................……   légitime
levir  .................................…………...……....…. beau-frère
liber = solutus    .................................................   célibataire
liber, era, erum       ..............................................  libre
ligatus, a, um      .................................................   marié

 

M  

 

M:  ........................................................................ Maria
maius  ................................................................... mai
majorenis, e  ……................................................. majeur
mane    ........................................................…….. le matin
maneo, manere, mansi, mansum  ........................ rester, demeurer
marita, ae   ........................................................... épouse
maritatio, ionis     ................................................. mariage
marito, maritare, maritavi, maritatum  ............... marier
maritus, i      ......................................................... époux
martius  ................................................................ mars
mater, matris ….................................................... mère
maternus, a, um ………………………..............  maternel, elle
matertera, ae, ……………………..............…...  tante (maternelle)
matertera magna …………….....................…… grand-tante maternelle
matrimonialis, e …….........................................   matrimonial
matrimonium, i  ..….............................................. mariage
matrina, ae …....................................................... marraine
matutinus, a, um ………....................................... le matin
mensis ….............................................................. mois
meridianus, a, um , meridis, meridiei  ....……...   à midi
minorennis, e .........………................................... mineur
mixtus, a, um ……................................................ mixte
modo  .................................................................... maintenant
more novo  ........................................................... calendrier grégorien
more vetere  ........................................................ calendrier julien
morior, mori, mortuus sum  ................................  mourir
mortuus, a, um…….............................................. mort
multus, a, um , multum   ......…………...............  nombreux

 

N  

nonem nescio  ...................................................... dont on ne sait pas le nom
naturalis, e ……..................................................  naturel, illégitime
natus, a, um , nata, ae , natus, i ………..........… né, née (fille), né (garçon)
necnon ……......................................................... et aussi
neosponsus, i , neosponsa, ae ……....................  nouvellement marié
nepos, nepotis …….............................................. petit-fils, neveu
neptis …................................................................ petite fille,nièce
neto, nectere, nexi, nexum in matrimonio ...…..  lier par le mariage
nomen, inis …....................................................... nom
nomine, noe  ......................................................... par, avec, au nom de
nothus, a, um ……................................................ connu, familier
novembris  ............................................................ novembre
noverca, novercus  ............................................... belle-mère, beau-père
nox, noctis , nocte  .....…….................................. nuit, la nuit
nubo, nubere, nupsi, nuptum  ............................  épouser
nudius tertius  ...................................................... avant-veille
nullus, a, um …… ................................................ personne, aucun
nullo dissentiente  ...............................................  nulle opposition
nunc temporis  ...................................................... maintenant
nuper ………........................................................ tardivement
nuptiae, arum ……............................................... noces

 

O  
ob ……….............................................................. avant
obeo, obire, obii, obitum  ..................................... décéder
obitus ……............................................................ décès
obstetrix, cis  ........................................................ sage-femme
octobris  ............................................................... octobre
origo, inis     ........................................................  naissance, origine
oriundus, a, um       ..........................................     originaire de, né à
ortus      ................................................................ originaire, né à

 

P  
paelex, paelicis  ................................................... mère illégitime
parens, tis  , parentes, ium    .............................   parent, parents
parochia, ae  , parochialis, e     . .…................…  paroisse, paroissial
parochianus, i     ..................................................  paroissien
parsona, ae  , pastor, oris     ……........................ pasteur, prêtre
partus  .................................................................. naissance
pater, patris , paternalis, e  ………..................... père, paternel
patrina, ae   .........................................................  marraine
patrini, orum ……................................................. parrain et marraine
patrinus, i ……..................................................... parrain
patruus magnus ……………….....................….. grand-oncle (paternel)
peperit .................................................................. enfanta
peregrinus, a; um   .........................................       étranger
pereo, perire, perii, peritum  ............................... mourir
plutus, a, um …..................................................... baptisé
pomeridianus, a, um   …….................................. dans l'après midi
post  …….............................................................. après
postridie  ……...................................................... le lendemain
prae  .. ….. ........................................................... avant
praedefunctus, a, um  …....................................   précédemment décédé
praehabitus, a, um  ……...................................... présenté, montré
praenominatus, a, um  …..................................... prénommé
praesens, tis  ……............................................... être présent
pbtr. = presbiter  ................................................   prêtre

 

Q  
qando  ............................……............................... quand
queo, quivi  ........................................................... pouvoir
qui, quae, quod  .................................................... qui, quoi
quiesco, quiescere, quivi, quietum .....................  cesser, mourir

 

R  
regeneratus  ......................................................... baptisé
relinquo, relinquere, reliqui, relictum  ..............   abandonner
renatus spirituali aqua  ........................................ baptisé
renatus, a, um …….............................................. baptisé, renaître

 

S  
S = sanctus , sancta ……..............……............... saint, sainte
sacellum, i  ....................……............................... chapelle
sacer, cra, crum ..............……….......................... saint
scorta  ................................................................... mère illégitime
sepelio, sepelire, sepelivi, sepultum  .................. enterrer
Septembris  .......................................................... septembre
sepultus, a, um ................……............................. enterré
sequenti die  ......................................................... le lendemain
seu, sive  .............................................................. ou, ou si
sexus .................................……........................... sexe
sine  ...................................................................... sans
sisto, sistere, stiti, steti, statum  ......................... représenter
solutus, a, um ……............................................... célibataire
soror, oris   .…...................................................... soeur
sponsa, ae  .........…….......................................... épouse
sponsale, is …….................................................. fiançailles
sponsalia, ium ...........………............................... bans du mariage
sponsalis, e ..........……….................................... fiançailles
sponso, sponsare, sponsavi, sponsatum  ...........  se marier
sponsus, i ……...................................................... époux
spurius, a, um ...........………................................ illégitime
sub, subadituus  ................................................... adjoint
subire, matrimonium subire  ................................ se marier
subito ....................……….................................... soudainement
subscripto, scribere, scripsi, scribtum  .............   soussigner
subsigno, signare, signavi, signatum  ..............    soussigner
sum, esse, fui  ...................................................... être
superstes, stitis  ……........................................... survivant
supervivo,  supervivere, supervixi  ....................  survivre
supra   ................................................................... avant
susceptor, oris  ……............................................. parrain ou marraine

 

T  
tempus, temporis  …............................................. temps
teneo, tenere, tenui, tentum  .............................   avoir, agir en tant que parrain

 

U  
ultimo  .................................................................. dernier
urbs, urbis  …....................................................... cité, ville
uterque, utraque, utrumque,  …………….......... chacun des deux, les deux

V   

vespere , vespertinus, a, um  …….….......…...... dans la soirée
vicanus  ................................................................ village
vicarius, i ……...................................................... vicaire
vice, vicem, vices ……......................................... à la place de
vicibus .................................................................. village, cité
vicus, i …….......................................................... village
vid, videlicet  ........................................................ c'est à dire
video, videre, vidi, visum  ...................................  voir, témoigner
vidua, ae    ............................................................ veuve
viduus, i    ........................................…................  veuf
vir, viri  .............................................................     mari, époux
virgo, inis    .........................................................  fille célibataire
vita, ae  ................................................................. vie
vivo, vivere, vixi, victurus  ................................... vivre

















[Retour "Histoires locales"] [Vers "Haut de page"] [Retour "Accueil"]